Leioako kanpuseko neutroien iturriaren lanak bertan behera geratu dira, 2013an erabakiko da proiektua bere osotasunean amaitu edo ez

Erik LEJARDI OLABARRIA

Leioako Kanpusean eraikitzen ari diren neutroien iturriaren lanak bertan bera utzi du 2013ra arte estatu espainoleko exekutiboak, eta hasierako proiektuaren zati handi bat ezeztatua gera daiteke. ESS-Bilbao-ko errektoretzak, aurreko Gobernu espainolarekin egin zuen tratua ESS (European Spallation Source) deritzonaren parte bat Leioako kanpusean eraikitzeko. Hau egitean Leioa nolabaiteko kandidatu bilakatzen zen proiektuaren zati bat ez ezik, proiektu osoa bertan sortzeko.Hau 2009an erabaki behar zen.

Leioak aukerak bazituen ere ez zuen garaipenik lortu. Ondorioz, soilik zati bat eraikitzeko aukera zeukaten Leioan. Estatu osoko 60 zientzialari garrantzitsuenak fisika aurreratuan bertan bilduta dauden arren eta jadanik 20 milioi euro inbertitu arren, gaur egungo egoera ez da duela pare bat urtekoa 180 milioi euroko proiektuarentzat. 2013ra arte lanak geldirik egongo dira, goi kontzejuak eta errektoretzak erabaki bat hartu arte.

Errektoretza hori hain zuzen euskal gobernuko partaidez osatuta dago; orain euskal hauteskundeak direnez bere karguak utzi beharra izan dute kanpaina sasoia delako. Espainiako gobernuak botere hutsune hau aprobetxa dezake proiektuaren berrantolaketa egiteko eta lehengo proiektuak sortu dituen arazoak konpondu, beste proiektu berri bat sinatuz Europako Neutroien Iturriaren goi karguekin, lehengo proiektuaren aldean txikiago izango litzatekeena.